Luật Giáo dục 2005, điều 28.2, đã ghi: "Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh".

Đã có rất nhiều bài viết, nhiều diễn đàn bàn về phương pháp dạy học tích cực. Có thể nói cốt lõi của vấn đề là hướng đến phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học, làm sao để học sinh tích cực học tập, có khát vọng hiểu biết, cố gắng trí lực và có nghị lực cao trong qúa trình chiếm lĩnh tri thức, tạo ra hứng thú, say mê, tự giác và sáng tạo trong học tập. Điều đó đã làm trăn trở trong từng đêm soạn giáo án, trong từng tiết dạy, từng lời nói … của biết bao thầy cô giáo, trong đó có chúng tôi - những giáo viên của trường THPT Thành Sen - Một ngôi trường vừa bước sang tuổi thứ 5, đang tràn đầy khát vọng vươn lên khẳng định mình.

Trường THPT Thành Sen

Qua các buổi trao đổi chuyên môn, qua thực tiễn dạy học, bước đầu chúng tôi đưa ra 10 dấu hiệu nhận biết phương pháp dạy học tích cực trên lớp:

1. Giáo viên có tác phong chuẩn mực, tự chủ, thân thiện.

2. Giáo viên bám sát chuẩn kiến thức, kĩ năng, chương trình môn học.

3. Giáo viên thực hiện 2 giảm, 2 tăng (giảm thuyết trình và giảm căng thẳng; tăng hoạt động và hứng thú cho học sinh).

4. Giáo viên hướng dẫn sử dụng hợp lí sách giáo khoa và các tài liệu dạy học trên lớp.

5. Giáo viên khai thác tốt thiết bị dạy học và gắn bài giảng với thực tiễn.

6. Học sinh hứng thú, tích cực, chủ động xây dựng bài.

7. Học sinh hứng thú học cá nhân với học tập tương tác, hợp tác theo nhóm.

8. Học sinh được trực quan, thực hành, liên hệ thực tiễn.

9. Học sinh được lồng ghép rèn luyện kĩ năng sống.

10. Học sinh được phát triển phương pháp tự học, phương pháp tư duy và kĩ năng tự đánh giá.

Dẫu rằng đó chưa phải là khuôn mẫu, là thước đo, nhưng cũng nhắc nhở các thầy cô giáo, các em học sinh trong suy nghĩ, việc làm hướng đến dạy học tích cực góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.

Qua gần 5 năm xây dựng và trưởng thành, trường THPT Thành Sen đang từng bước vươn lên khẳng định mình, cơ sở vật chất hiện đại, môi trường xanh – sạch – đẹp, chất lượng dạy và học ngày càng được khẳng định. Với đội ngũ cán bộ giáo viên đều trên 5 năm công tác, kinh nghiệm tác nghiệp, vốn sống phong phú, nhiều giáo viên có năng lực chuyên môn giỏi, tâm huyết với nghề, một số giáo viên là nòng cốt chuyên môn của ngành. Năm học 2011 – 2012 lần đầu tiên trường tham gia hội thi GVG cấp tĩnh nhưng đã mang lại thành công lớn, trường có 7 người đạt GVG cấp tỉnh, trong đó có 1 giải Nhất, 1 giải Nhì, 3 giải Ba đứng thứ 3 trên tổng số hơn 40 đơn vị tham gia dự thi được Giám đốc Sở GD&ĐT tặng giấy khen. Công tác tự học, tự bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học là một thế mạnh của trường, hàng năm có 6 – 7 SKKN được xếp bậc 3, 4 cấp ngành, làm mới hàng trăm thiết bị, ĐDDH, có 2 giáo viên có sách tham khảo xuất bản, hàng chục bài viết về quản lí giáo dục, về chuyên môn của CBGV được đăng ở các báo, tạp chí từ trung ương đến địa phương như: TC Dạy và học ngày nay, TC Tin học và nhà trường, báo Văn nghệ, trên webside của Ngành … Mỗi năm học trường đều xuất bản một cuốn nội san với nhiều bài viết chất lượng, nhiều sáng tác văn thơ mới làm phong phú thêm đời sống tinh thần của nhà giáo.

Mặc dù chất lượng tuyển sinh đầu vào hàng năm hiện nay còn thấp, nhiều em tuyển nguyện vọng 2, nhưng với sự “dạy tích cực” của thầy, cùng với sự “học tích cực” của trò, chất lượng giáo dục ngày càng được khẳng định. Đến nay đã có 2 khóa học sinh tốt nghiệp ra trường, khóa đầu tiên đậu tốt nghiệp THPT 100%, hơn 60% học sinh đậu vào các trường ĐH, CĐ; khóa thứ hai đậu tốt nghiệp THPT 99,2%, đến nay đã có hàng trăm HS đậu vào các trường ĐH, CĐ, trong đó có nhiều em đạt điểm cao. Số HS đạt HSG tỉnh ngày càng nhiều, năm học 2010 – 2011 có 16; 2011 – 2012 có 23 giải HSG tỉnh. Hội khỏe Phù đổng hàng năm đều xếp thứ hạng cao, năm 2011 xếp thứ 3; 2012 xếp thứ 5 toàn tỉnh. Đặc biệt năm 2011 có 1 HS đạt huy chương đồng HKPĐ toàn quốc, năm 2012 có 1 HS đạt Huy chương bạc, 2 HS đạt Huy chương vàng HKPĐ toàn quốc.

Nhà trường đã có nhiều biện pháp, giải pháp trong việc tổ chức quản lí và giáo dục học sinh, nhiều hoạt động đã được sân khấu hóa, tổ chức các câu lạc bộ nhằm “mềm” hóa kiến thức qua đó giáo dục kiến thức, kĩ năng cho các em góp phần xây dựng “trường học thân thiện, học sinh tích cực”, một số CLB đã đi vào chiều sâu: CLB văn học dân gian, CLB đường tới vinh quang, chủ đề kĩ năng sống, kĩ năng học đường, tổ chức hội chợ khuyến học, hành trình về địa chỉ đỏ,… Chú trọng giáo dục ý thức đạo đức, nề nếp, kỷ luật bằng các quy định và việc làm cụ thể, thiết thực. Từ ứng xử, ngôn ngữ giao tiếp, trang phục,… đều được nhà trường quy định rất rõ ràng.

Song song với công tác dạy học tích cực - cốt lõi để nâng cao chất lượng là những chính sách đãi ngộ, đào tạo đội ngũ, thu hút các học sinh khá giỏi vào học. Nhà trường luôn luôn quan tâm đến công tác tự học, tự bồi dưỡng của CBGV và HS, khuyến khích nghiên cứu khoa học, viết báo, tạp chí. Ngoài các phần thưởng về tinh thần, đối với CBGV có bài viết về chuyên môn đăng trên các báo tạp chí nhà trường thưởng 200.000 đồng, có sách xuất bản thưởng 1.000.000 đồng … đối với HS có bài viết đăng trên các báo tạp chí nhà trường thưởng 100.000 đồng, đoàn trường thưởng 50.000 đồng … Những HS đạt giải HSG tỉnh các môn Văn hóa ngoài tiền thưởng theo quy chế chi tiêu nội bộ, nhà trường còn trao phần thưởng khuyến học trị giá tương đương học phí 1 năm học (700.000 đồng), những HS tốt nghiệp THCS loại giỏi, hạnh kiểm tốt đăng kí thi đậu vào trường nhà trường sẽ miễn học phí năm học lớp 10. Những HS thi ĐH, CĐ đạt điểm cao nhà trường đều có phần thưởng, nếu thi ĐH đạt trên 27 điểm thưởng 1.000.000 đồng, đạt 30 điểm thưởng 10.000.000 đồng … ngoài ra còn nhiều chính sách ưu tiên khác.

Với trường THPT Thành Sen, tất cả mới chỉ là bước đầu. Với phương châm: “Kỷ cương nghiêm, chất lượng thực, hiệu quả cao” nhất định nhà trường sẽ ngày càng phát triển. Chúng tôi luôn tin tưởng ở đội ngũ BGH, các thầy cô giáo và sự nỗ lực học tập của các em học sinh. Hãy kỳ vọng và đón chào những thành công mới, nhất định trường THPT Thành Sen sớm đạt trường chuẩn Quốc gia, xứng đáng là “điểm nhấn” về chất lượng và các hoạt động như lãnh đạo Ngành và nhân dân mong muốn.