Bên tả ngạn dòng sông Ngàn Sâu, từ lâu đã có một dòng sông của lịch sử, của văn hóa, của kí ức cứ chảy mãi, chảy mãi trong tâm trí, trong niềm tự hào của nhiều thế hệ sinh ra và lớn lên trên mảnh đất của truyền thống yêu nước quật cường, mảnh đất của truyền thống văn vóa ngàn đời, mảnh đất của truyền thống hiếu học. Nhưng đó là mảnh đất còn phải chịu nhiều đau thương bởi chiến tranh, con người hàng năm vẫn phải lam lũ, vật lộn dành giật sự sống với lũ lụt. Thế nhưng, bao đời nay, bao thế hệ con em nơi đây vẫn vượt sông, vượt núi để cắp sách đến trường xây dựng ước mơ. Năm 2000, Thủ tướng chính phủ ký quyết định thành lập huyện Vũ Quang, trong đó , 6 xã tả ngạn dòng Ngàn Sâu được tách ra khỏi mảnh đất Đức Thọ để xây dựng một miền đất hứa hạ huyện Vũ Quang. Thế nhưng ước mơ có một mái trường THPT vẫn là một khát khao cháy bỏng của chính quyền, nhân dân và phụ huynh, học sinh. Rồi cuối cùng, mười năm sau ước mơ đó cũng thành hiện thực.
Ngày 05 tháng 02 năm 2010, Ủy ban nhân dân tỉnh Hã Tĩnh đã ban hành quyết định số 373/QĐ-UB thành lập trường THPT Cù Huy Cận. Ngôi trường mang tên của một nhà thơ lớn, nhà yêu nước, nhà văn hóa lớn của dân tộc, một người con ưu tú, kiệt xuất của quê hương. Với những đóng góp to lớn cho thơ ca, cho cách mạng, Cù Huy Cận (1917 – 2005) đã vinh dự được Viện hàn lâm thơ thế giới bầu làm viện sĩ, được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Sao vàng, Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học và nghệ thuật,... Ngôi trường THPT Cù Huy Cận ra đời đã đáp ứng được sự mong mỏi, chờ đợi của nhiều thế hệ học sinh, phụ huynh và con em vùng hạ huyện Vũ Quang. Từ đây, chắc chắn những truyền thống quý báu của quê hương sẽ tiếp tục được thắp sáng để chắp cánh ước mơ cho con em bay cao và bay xa hơn nữa.
Trường THPT Cù Huy Cận đóng trên địa bàn xã Đức Lĩnh, huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh. Trong đề án thiết kế xây dựng, trường có quy mô 3,8 ha với tổng kinh phí gần 50 tỉ đồng. Trường được xây dựng với cơ sở hạ tầng và trang thiết bị hiện đại đạt chuẩn quốc gia. Tuy nhiên, trước khi được bước vào ngôi trường mới khang trang, trong năm học đầu tiên (năm học 2010 – 2011) trường đang phải mượn cơ sở của Trường THCS Bồng Lĩnh để giảng dạy và học tập. Đó là một khó khăn lớn nhưng chắc chắn không làm vơi đi niềm phấn khởi và nhiệt huyết của thầy và trò Trường THPT Cù Huy Cận bước vào năm học mới.
Ngày 03 tháng 09 năm 2010, đã đánh dấu một cột mốc lịch sử quan trọng trên mảnh đất hạ Vũ Quang, trường THPT Cù Huy Cận đã tiến hành khai giảng năm học đầu tiên với 6 lớp 10 (289 học sinh). Trong năm học đầu tiên, nhà trường có 19 cán bộ, giáo viên và công nhân viên trẻ, có năng lực và tâm huyết. Hiệu trưởng là thầy Nguyễn Hữu Toàn – giáo viên bộ môn Vật lý, Th.s Quản lý giáo dục. Hiệu phó là thầy Lê Văn Trung – giáo viên Ngữ văn, Th.s Lý luận Ngôn ngữ. Đặc biệt, trong đội ngũ sư phạm nhà trường có 4 thạc sĩ và 2 giáo viên đang theo học cao học; có những giáo viên trẻ nhiều triển vọng: Phan Kim Ngân (Hóa), Kiều Thế Thành (Lý), Nguyễn Thế Anh (Toán), Lê Văn Trung, Trần Thanh Đoàn (Văn), Nguyễn Ngọc Châu (sinh),...
Bước vào năm học, nhà trường vừa đi vào ổn định đã phải liên tiếp gánh chịu hậu quả nặng nề của hai cơn lũ lịch sử trang thiết bị dạy học hư hỏng, kế hoạch dạy học bị dán đoạn. Thế nhưng, được sự quan tâm, động viên, sẽ chia, giúp đỡ của các tổ chức cá nhân trong cả nước: Học viện Kỹ thuật quân sự, Cty Truyền hình cáp Nghệ An, Trường THPT Yên Thành II (Nghệ An),... cùng với sự nỗ lực vươn lên của thầy và trò, nhà trường đã từng bước khắc phục khó khăn đi vào ổn định dạy học. Đặc biệt, ngày 09 tháng 11/2010 trường đã phối hợp với gia đình cố nhà thơ Cù Huy Cận ra mắt thành công quỹ học bổng Cù Huy Cận. Ngày 20 tháng 11/2010, trong cảm xúc hạnh phúc của ngày Nhà giáo Việt Nam, trường đã chính thức ra mắt Website của trường THPT Cù Huy Cận. Từ nay, tên tuổi của cố nhà thơ Cù Huy Cận sẽ song hành để chắp cánh ước mơ cho nhiều thế hệ con em vùng hạ huyện Vũ Quang. Từ nay, trường THPT Cù Huy Cận sẽ chính thức liên kết với bạn bè, đồng nghiệp trên cả nước để cùng sẽ chia những kinh nghiệm, những nỗi niềm, những cảm xúc và cả những ký ức trên hành trình trồng người.
Tiếp bước truyền thống cha anh, phát huy tinh thần quê hương, noi theo con đường Cù Huy Cận, thầy và trò nhà trường đang quyết tâm, ra sức xây dựng trường THPT Cù Huy Cận trở thành một điểm đến tin cây để con em tiếp tục chắp cánh ước mơ.
Trần Thanh Đoàn - Thư kí hội đồng
